3 - CÁI CHŠT CœA ÐÀO KHÁNH VÅN
Ðào Khánh Vån sinh nåm nào không rõ, chï biªt ông t×ng làm quan dß¾i th¶i Lý Thái T± và tháng 4 nåm Tân Hþi (1011), ông ðßþc cùng v¾i Lý Nhân Nghîa c¥m ð¥u phái bµ sÑ giä sang nhà T¯ng. Nåm trß¾c (1010), Lý Thái T± ðßþc vua T¯ng t¤n phong là Giao Chï Qu§n Vß½ng, Tînh Häi Tiªt е SÑ, cho nên nåm nay, Lý Thái T± sai hai ng߶i sang nhà T¯ng ðáp l. Ъn n½i, Ðào Khánh Vån bö tr¯n sÑ bµ và xin thiên tri«u cho · lÕi Trung Qu¯c, nhßng nhà T¯ng lÕi b¡t Ðào Khánh Vån giao trä cho ta. Sách ÐÕi Vi®t sØ ký toàn thß (bän kÖ, quy¬n 2, t¶ 5-a) cho biªt là b·i tµi này mà Ðào Khánh Vån b¸ tri«u Lý xØ tµi, l¤y g§y ðánh cho ðªn chªt.
Khác v¾i Ðào Khánh Vån, Lý Nhân Nghîa là b§c trung th¥n, sau, ông t×ng có công l¾n trong vi®c d©p loÕn tam vß½ng, làm quan träi hai tri«u là Thái T± và Thái Tông, danh th½m còn lßu mãi trong sØ sách.
L–I BÀN - Ngay khi m¾i lên ngôi, Lý Thái T± ðã tö rõ khä nång và bän lînh cüa mình. Mµt giai ðoÕn phát tri¬n mÕnh m¨ cüa ð¤t nß¾c ðã ðßþc chính vua Lý Thái T± m· ra. SØ cû ðã phäi viªt: "Vua Ñng m®nh tr¶i, thu§n lòng ng߶i, nhân th¶i m· v§n, là ng߶i khoan thÑ nhân t×, tinh tª hòa nhã, có lßþng ðª vß½ng". Vua tin c§y mà trao tr÷ng trách ði sÑ thiên tri«u cho Ðào Khánh Vån. Tiªc thay, ðáp lÕi lòng tin ðó, Ðào Khánh Vån ðã quçn trí mà bö tr¯n, làm nhøc qu¯c th¬ ð¬ r°i phäi chªt trong ð¾n ðau và nhøc nhã. Danh giá chªt trß¾c, th¬ xác lÕi chªt sau, ð߶ng Khánh Vån ði là ð߶ng ngßþc ðÕo lý. (...)