7 - ЋN TH– TH…N NÚI АNG C‘ — THÅNG LONG

Núi аng C± tÑc là núi Khä Phong · Thanh Hóa. Dân gian cho r¢ng trên núi ¤y có v¸ th¥n r¤t thiêng, t×ng giúp vua Lý Thái T± ðánh tan quân Chiêm Thành nên ðßþc tri«u Lý ban s¡c phong r¤t tr÷ng h§u. Nåm M§u Thìn (1028), vua Lý Thái Tông ðã ban cho th¥n núi аng C± tß¾c vß½ng và cho dñng ð«n th¶ · ngay trong kinh thành Thång Long, hàng nåm cúng tª r¤t tß½m t¤t. Sách ÐÕi Vi®t SØ Ký Toàn Thß (bän kÖ, quy¬n 2, t¶ 15-a) chép r¢ng:

"Trß¾c ðó, cách mµt ngày trß¾c khi tam vß½ng làm phän, Vua m½ th¤y mµt ng߶i tñ xßng là th¥n núi аng C±, nói v¾i vua v« vi®c tam vß½ng là Vû ÐÑc, Ðông Chinh và Dñc Thánh làm loÕn, phäi mau ðem quân d©p ngay. Tïnh d§y, (Vua) li«n sai phòng b¸, quä nhiên Ñng nghi®m. Ъn ðây (ngày 15 tháng 3 nåm M§u Thìn, 1028 - NKT) xu¯ng chiªu giao cho hæu ty dñng miªu · bên hæu thành ÐÕi La, phía sau chùa Thánh Th÷, l¤y ngày 25 tháng ¤y (tháng 3 - NKT), ð¡p ðàn trong miªu, c¡m c¶ xí, chïnh ð¯n ðµi ngû, treo gß½m giáo · trß¾c th¥n v¸, ð÷c lÞi th« r¢ng: " Làm con b¤t hiªu, làm tôi b¤t trung, xin th¥n minh giªt chªt". Các quan t× cØa ðông ði vào, ðªn trß¾c th¥n v¸, cùng u¯ng máu ån th«, hàng nåm l¤y làm l® th߶ng. Sau vì tháng 3 có ngày qu¯c kÜ, chuy¬n sang ngày m°ng 4 tháng 4".

L–I BÀN - Lý Thái T± mßþn uy th¥n linh sông núi ð¬ c± vû binh sî Nam chinh, Lý Thái Tông mßþn uy th¥n linh sông núi ð¬ c¯ kªt lòng ng߶i, trong ch² tin d¸ ðoan chung cüa cä hai v¸ hoàng ðª này, xem ra cûng có chút giá tr¸ thñc tª · møc ðích cu¯i cùng cüa nó. Nhßng, uy danh th¥n linh lÕi do con ng߶i tÕo ra, cho lúc này ð¬ mßþn lÕi lúc khác, lÕ thay !

Ng߶i xßa th¶ th¥n ðôi khi chÆng phäi vì tin là th§t sñ có th¥n linh mà l¡m lúc chï vì mu¯n tÕo thêm thª lñc cho ng߶i có thª lñc v§y. L­ th« · ð«n th¶ núi аng C± cól¨ ðßþc t± chÑc vì møc ðích ¤y chång ? L­ này càng v« sau càng ðßþc quy ð¸nh thêm nhæng nghi thÑc r¤t ch£t ch¨, danh nghîa là kính th¥n mà thñc là kính lo sñ an bình cüa xã t¡c và cüa tri«u chính ðó thôi.