12 - N¼A SAU ЖI HOÀNG Њ LÝ THÁI TÔNG

Träi 26 nåm làm vua (1028-1054), Lý Thái Tông ðã có nhi«u c¯ng hiªn l¾n, ðßþc sØ sách trân tr÷ng ghi lÕi. Trong nØa sau cüa th¶i gian tr¸ vì, vua Lý Thái Tông ðã làm ðßþc ba vi®c tr÷ng ðÕi. Mµt là vào nåm Nhâm Ng÷ (1042) Thái Tông ðã t± chÑc biên soÕn xong bµ Hình Thß là bµ lu§t thành vån ð¥u tiên cüa nß¾c nhà, l¸ch sØ pháp quy«n nß¾c ta bß¾c vào mµt th¶i kÏ hoàn toàn m¾i. Hai là, vào nåm Giáp Thân (1044), nhân th¤y ðßþc mùa l¾n, Thái Tông tuyên b¯: "Nªu tråm h÷ ðã no ðü, trçm lo gì không no ðü". Nói xong li«n hÕ l®nh xá mµt nØa ti«n thuª cho cä nß¾c. Ðó là vi®c làm ði¬n hình cüa sñ khoan sÑc dân và ni«m tin · dân. Ba là, vào tháng 10 nåm KÖ SØu (1049), Thái Tông cho dñng chùa Mµt Cµt · Thång Long. Sách ÐÕi Vi®t SØ Ký Toàn Thß (bän kÖ, quy¬n 2, t¶ 37-a) chép r¢ng:

"Trß¾c ðây, Vua chiêm bao th¤y Ph§t Quan Âm ng°i trên tòa sen và d¡t Vua lên tòa. Tïnh d§y, Vua ðem vi®c ¤y nói v¾i b¥y tôi. Có ng߶i cho là ði«m chÆng lành. Nhà sß Thi«n Tu® khuyên Vua làm chùa, dñng cµt ðá · giæa ao, làm tòa sen cüa Ph§t Quan Âm ð£t lên trên cµt nhß ðã th¤y trong mµng. Cho các nhà sß ði vòng lßþn chung quanh tøng kinh c¥u cho Vua s¯ng lâu. Vì thª g÷i là chùa Diên Hñu (kéo dài cõi phúc, tÑc kéo dài tu±i th÷ - NKT)".

L–I BÀN - SoÕn ðßþc Hình Thß, Thái Tông ðã tÕo ðßþc khuôn phép cho cä mµt th¶i, l¯i cai tr¸ theo t§p tøc tùy ti®n ðªn ð¤y k¬ nhß cáo chung, nß¾c có lu§t b¡t ð¥u t× ðó.

T×ng nghe tri«u ðình xßa mi­n giäm thuª cho dân m²i khi có thiên tai d¸ch h÷a hay m¤t mùa ðói kém, chÑ chßa t×ng nghe nhà nß¾c mi­n thuª cho dân vì th¤y ðßþc mùa l¾n bao gi¶. Thái Tông quä là ðã ð¬ ðÑc l¾n cho con cháu và dân tråm h÷ v§y.

Dñng chùa Mµt Cµt, Thái Tông ðã in d¤u ¤n ngàn nåm cho kinh thành Thång Long. Muôn ð¶i sau, nói ðªn Thång Long là nói ðªn chùa Mµt Cµt, và h­ nói ðªn chùa Mµt Cµt là nói ðªn sñ tinh tª tuy®t v¶i cüa Lý Thái Tông. C± kim d­ ðã có m¤y ai làm ðßþc nhß v§y. Mµt trong nhæng ng߶i s¯ng mãi v¾i non sông là Lý Thái Tông ðó thôi.