31. LÝ LONG TRÁT п”C L‡P LÀM THÁI T¼ NH¿ THŠ NÀO ?

Sau khi Lý Long Xß·ng b¸ phª, ngôi ðông cung thái tØ cüa tri«u Lý vçn còn tÕm ð¬ tr¯ng, hoàng tµc cûng nhß tri«u ðình Lý Anh Tông ð«u l¤y ðó làm m¯i lo. B¤y gi¶, Lý Anh Tông tuy chßa ð¥y 40 tu±i, nhßng sÑc khöe lÕi quá yªu, s¯ng chªt chßa biªt thª nào.

Ðang khi Anh Tông bu°n gi§n thì bà в Thøy Châu (m© ðë cüa hoàng tØ Lý Long Trát) sai bà nhû mçu bª Long Trát t¾i. B¤y gi¶, hoàng tØ Long Trát m¾i ðßþc h½n mµt tu±i, trông bø bçm và r¤t kháu khïnh. Chính sñ ngây th½ trong tr¡ng cüa v¸ hoàng tØ tí hon này ðã l¤y sñ quân bình cho nhà vua. Sách ÐÕi Vi®t SØ Ký Toàn Thß (bän kÖ, quy¬n 4, t¶ 16-a) chép r¢ng:

"B¤y gi¶ có nµi nhân Çm Long Trát ra. (Long Trát) th¤y Vua ðµi mû, li«n khóc ðòi ðµi. Vua chßa k¸p tháo mû ðßa cho thì càng khóc to h½n. Vua bèn tháo mû ðµi cho, Long Trát cä c߶i. Vua càng l¤y làm lÕ, bèn quyªt ý l§p Long Trát làm thái tØ".

Thñc ra, ý ð¸nh l§p Long Trát ðã có t× trß¾c. Cûng sách trên (t¶ 15-b) chép:

"Mµt hôm, Vua g÷i t¬ tß¾ng ðªn bäo r¢ng: thái tØ là g¯c l¾n cüa nß¾c, Long Xß·ng ðã làm ði«u trái ðÕo, trçm mu¯n cho Long Trát n¯i giæ nghi®p l¾n, nhßng nó còn nhö tu±i, sþ không ðß½ng n±i, mà ðþi nó l¾n thì trçm ðã già yªu, biªt làm thª nào ?"

Có l¨ l¶i ¤y ðã bay ðªn tai bà в Thøy Châu nên m¾i có sñ s¡p ð£t khôn khéo nhß ðã k¬ trên chång ?

L–I BÀN - Vua Lý Anh Tông mµt ð¶i nhu nhßþc, hoang ch½i và l¥m l²i. Phª Long Xß·ng ð¬ l§p Long Trát thì nào có khác gì ð±i sñ ðau kh± này l¤y sñ b¤t hÕnh khác ? Song, cái g÷i là gi«ng m¯i chính th¯ng cüa hoàng tµc v¯n ðã bó buµc tß duy cä mµt th¶i, Anh Tông không l§p Long Trát cûng khó mà yên ðßþc. Vua cha còn không giæ ðßþc sñ sÕch s¨ cho ngai vàng, hu¯ng chi là Long Trát sau này lên ngôi lúc chï m¾i ðßþc ba tu±i. Xem ra, ð¶i con còn có ch² "h½n" ð¶i cha, Lý Long Trát (tÑc Lý Cao Tông) chÆng nhæng làm d½ ngai vàng mà còn làm d½ cä nhæng trang sØ cu¯i cüa tri«u Lý. Kë phäi ch¸u ðñng sñ d½ b¦n ¤y, bao gi¶ cûng chï có dân mà thôi !