Nåm Canh Tu¤t (1070) vua Lý Thánh Tông cho l§p Vån Miªu · ngay thü ðô Thång Long. Nho h÷c b¡t ð¥u có ð¸a v¸ trên vû ðài chính tr¸ và tß tß·ng cüa nß¾c nhà k¬ t× ðó. Ъn nåm „t Mão (1075), vua Lý Nhân Tông (1072-1127) cho m· khoa thi nho h÷c ð¥u tiên · nß¾c ta. Ðó là khoa minh kính bác h÷c, ng߶i có vinh dñ ð² ð¥u kÏ thi này là Lê Vån Th¸nh.
Kh·i ð¥u, Lê Vån Th¸nh ðßþc vào giäng h÷c cho Vua, sau Ông ðßþc giæ chÑc th¸ lang bµ binh r°i thång d¥n lên ðªn chÑc Thái sß cüa tri«u ðình, quy«n uy mµt th¶i l×ng lçy thiên hÕ. Nhßng ðªn tháng 3 nåm Bính Tý (1096), Lê Vån Th¸nh phÕm tµi, b¸ b¡t ði ðày (có sách nói là · Vînh Phú nhßng cûng có sách nói là · Thanh Hoá ngày nay). Vø án này thoÕt nghe cÑ nhß là chuy®n ðùa nhßng lÕi là mµt vø án có th§t, ðßþc sách Khâm иnh Vi®t sØ thông giám cß½ng møc (chính biên, quy¬n 4, t¶ 1 và 2) ghi lÕi nhß sau :
"Trß¾c, Vån Th¸nh có mµt tên gia nô ng߶i nß¾c ÐÕi Lý (vùng Vân Nam, Trung Qu¯c ngày nay - NKT). Tên này có pháp thu§t lÕ, nhân ðó, Vån Th¸nh manh tâm mßu sñ khác. B¤y gi¶, Nhà vua ch½i h° Dâm Ðàm (H° Tây, Hà Nµi - NKT), ði chiªc thuy«n con xem ðánh cá. B±ng nhiên h° n±i sß½ng mù, r°i có chiªc thuy«n t× trong ðám sß½ng mù ¤y lao t¾i, sát ðªn thuy«n ngñ. Nhà vua c¥m giáo phóng t¾i thì ðám sß½ng mù tan ði, trong thuy«n hi®n ra mµt con h±. M÷i ng߶i sþ hãi. Ông chài Møc Th§n quång lß¾i chøp l¤y thì té ra lÕi là Thái sß Lê Vån Th¸nh. Nhà vua cho r¢ng Vån Th¸nh là b§c ðÕi th¥n có công lao nên không nÞ giªt, chï b¡t ði an trí · trÕi Thao Giang (vùng Vînh Phú - NKT). Vua thß·ng quan tß¾c cho Møc Th§n và ban cho ð¤t Dâm Ðàm ð¬ làm thái ¤p".
L–I BÀN - Tháng 3 · H° Tây, sß½ng mù có b²ng ch¯c xu¤t hi®n thì cûng là ði«u d hi¬u. Nay hi®n tßþng này thïnh thoäng vçn có hu¯ng chi là ngót ngàn nåm trß¾c, quanh h° cây c¯i còn hoang vu. Giæa ðám mây mù, vua quan nhìn gà hóa cu¯c, Vån Th¸nh b·i thª mà mang tµi trong ch² không ng¶ chång ?
Dân gian k¬ r¢ng Ông biªt hóa h± t× h°i còn là h÷c trò và ðã có l¥n m© Ông chªt ng¤t khi th¤y Ông hóa h± · ngay trong phòng h÷c. Lê Vån Th¸nh khác ng߶i · ch± giöi h½n ng߶i, vì thª mà Ông mang tµi cûng phäi khác ng߶i chång ? Không th¤y sØ chép là Ông ðã nói gì khi b¸ b¡t, nhßng ch¡c là khó nói, b·i ý Vua ðã quyªt, có nói cûng b¢ng th×a thôi.
Chú thích:
Thái sß : ChÑc quan vån ðÑng ð¥u trong Tam Thái, g°m Thái sß, Thái phó và Thái bäo. Trong hàng quan lÕi, Tam Thái là l¾n h½n cä.
Chính biên : Tên sách. Ðây là sách Khâm иnh Vi®t sØ thông giám cß½ng møc. Sách này g°m 2 ph¥n chính : Ph¥n ð¥u chép sØ nß¾c nhà t× kh·i thüy ðªn loÕn 12 sÑ quân, có tên chung là Ti«n Biên. Ph¥n sau chép sØ nß¾c nhà t× Ðinh Tiên Hoàng ðªn khi Gia Long lên ngôi, có tên chung là Chính Biên. Sách ÐÕi Nam thñc løc cûng chia làm hai ph¥n Ti«n Biên và Chính Biên, nhßng phân kÏ giæa hai ph¥n này hoàn toàn khác.