Lý Hu® Tông là ông vua b¤t hÕnh. Khi còn · ngôi thái tØ, ông ðã phäi chÕy loÕn long ðong, ðªn khi lên ngôi báu, nhà vua vçn phäi tiªp tøc bôn t¦u vì loÕn lÕc cÑ thª n¯i dài không dÑt. Trong tri«u, quan lÕi chia bè kªt cánh mßu sát lçn nhau, trong nhà, Thái h§u tìm cách bÑc hÕi Hoàng h§u, ðã thª, Hu® Tông lÕi không có con trai n¯i dõi, thành thØ nhà vua trë tu±i ¤y ðã bu°n chán mà phát ðiên. Nåm 1216 (lúc m¾i 22 tu±i), nhà vua b¡t ð¥u b¸ nhu¯m b®nh. T× nåm 1217 tr· ði, b®nh tình cüa nhà vua càng ngày càng n£ng. Sách ÐÕi Vi®t SØ Ký Toàn Thß (bän kÖ, quy¬n 4, t¶ 30-a) chép r¢ng :
"Mùa xuân, tháng 3, Vua d¥n d¥n phát ðiên, có khi tñ xßng là thiên tß¾ng giáng hÕ, tay c¥m giáo và mµc, tóc c¡m c¶ nhö, ðùa múa t× sáng s¾m ðªn chi«u t¯i không nghï, ðôi khi thôi ðùa thì ng߶i ð± m° hôi, nóng bÑc và khát nß¾c, u¯ng rßþu ngü li bì ðªn hôm sau m¾i tïnh, chính sñ không quyªt ðoán ðßþc, giao phó hªt cho Tr¥n Tñ Khánh, quy«n l¾n trong nß¾c d¥n d¥n v« tay ng߶i khác h÷".
Tháng 10 nåm Giáp Thân (1224) Hu® Tông l§p con gái thÑ hai (cûng là con gái út) là Lý Chiêu Thánh làm thái tØ r°i truy«n ngôi cho. Hu® Tông ði tu · chùa Chân Giáo (ngay trong ðÕi nµi thành Thång Long).
Công chúa Chiêu Thánh lên ngôi, hi®u là Lý Chiêu Hoàng, lúc ¤y chï m¾i 7 tu±i. B¤y gi¶, phe cánh cüa h÷ Tr¥n trong tri«u r¤t mÕnh. Tr¥n Thü е ðã b¯ trí cháu cüa mình là Tr¥n Cänh (lúc ¤y m¾i 8 tu±i) vào giæ chÑc chính thü chi h§u. Sau, cûng chính Tr¥n Thü е v×a là tác giä, v×a là ðÕo din màn k¸ch chuy¬n giao ngôi v¸ t× h÷ Lý sang h÷ Tr¥n vào ngày 11 tháng 12 nåm „t D§u (1225). Cûng sách trên (t¶ 33 a-b) chép r¢ng :
"Cänh lúc ¤y m¾i lên 8 tu±i, chñc h¥u · bên ngoài. Mµt hôm phäi giæ vi®c bßng nß¾c rØa, nhân thª, vào h¥u bên trong. Chiêu Hoàng trông th¤y, l¤y làm ßa, m²i khi ch½i ðêm ð«u cho g÷i ðªn ð¬ cùng ch½i, th¤y Cänh · ch± t¯i thì thân ðªn trêu ch÷c, ho£c n¡m l¤y tóc, ho£c ðÑng lên bóng. Có mµt hôm, Cänh bßng ch§u nß¾c ðÑng h¥u, Chiêu Hoàng rØa m£t, l¤y tay v¯c nß¾c té ß¾t cä m£t Cänh r°i c߶i trêu, ðªn khi Cänh bßng khån tr¥u thì l¤y khån ném cho Cänh, Cänh không dám nói gì, v« ng¥m thßa v¾i Thü е. Thü е nói :
- Nªu thñc nhß thª thì h÷ ta thành hoàng tµc hay b¸ di®t tµc ðây ?
Mµt hôm, Chiêu Hoàng lÕi l¤y khån tr¥u ném cho Cänh, Cänh lÕy r°i nói :
- B® hÕ có tha tµi cho th¥n không ? Th¥n xin vâng m®nh.
Chiêu Hoàng c߶i và nói :
- Tha tµi cho ngß½i. Nay ngß½i ðã biªt nói khôn r°i ðó.
Cänh lÕi v« thßa v¾i Thü е. Thü е sþ vi®c tiªt lµ ra thì b¸ giªt cä, b¤y gi¶ m¾i tñ ðem gia thuµc thân thích vào · trong cung c¤m. Thü е ðóng cØa thành và các cØa cung, sai ng߶i coi giæ, các quan ðªn ch¥u không ðßþc vào. Thü е loan báo r¢ng : "B® hÕ ðã có ch°ng r°i". Các quan ð«u vâng l¶i, xin ch÷n ngày vào ch¥u. Tháng ¤y, ngày 11, các quan vào ch¥u lÕy m×ng".
L–I BÀN - Nhà Lý t× ð¶i Lý Th¥n Tông tr· ði là th¶i kÏ suy vi, t× ð¶i Lý Cao Tông tr· ði là th¶i kÏ ð± nát, t× ð¶i Lý Hu® Tông tr· ði là th¶i kÏ chï còn lÕi mµt chút hß danh hão huy«n, b¸ phª bö là ði«u không sao tránh khöi.
Khi chính quy«n trung ß½ng tan nát thäm hÕi thì t¤t nhiên là các phe phái s¨ xâu xé lçn nhau, mà ðã xâu xé thì cu¯i cùng cûng phäi có ng߶i dành ðßþc ph¥n th¡ng. H÷ Tr¥n tinh khôn, v×a ra sÑc phát tri¬n thª lñc, v×a nhanh tay n¡m l¤y con bài chính tr¸ là Lý Hu® Tông và Lý Chiêu Hoàng, ð¬ r°i hÕ màn kªt thúc mµt cách b¤t ng¶, trß¾c sñ ng½ ngác cüa các phe phái khác.
Tri«u Lý m· ð¥u b¢ng chuy®n m© Lý Công U¦n (tÑc Lý Thái T±) ði ch½i · chùa, có thai v¾i th¥n nhân mà ðë ra vua, sau h½n 200 nåm, lÕi kªt thúc b¢ng chuy®n vua cha là Lý Hu® Tông ðªn chùa ði tu, ð¬ ngôi báu lÕi cho con gái ðßþc h½n mµt nåm thì m¤t. Trß¾c ðªn chùa mà ðßþc ngôi, sau ðªn chùa mà m¤t ngôi, ¤y là chuy®n khác bi®t cüa tri«u Lý ðó chång ?