17 - D¿´NG THÁI H‡U VÀ 76 TH˜ Nÿ B˜ GIŠT H€I
Tháng 1 nåm Nhâm Tý (1072), vua Lý Thánh Tông qua ð¶I, thái tØ Càn ÐÑc b¤y gi¶ m¾i 6 tu±i lên n¯i ngôi, ðó là vua Lý Nhân Tông (1072-1127). Thái tØ Càn ÐÑc là con ðë cüa Lan nguyên phi, nay Càn ÐÑc lên ngôi, Lan ðßþc tôn phong là Linh Nhân thái phi, còn hoàng h§u h÷ Dß½ng thì ðßþc tôn phong là Dß½ng thái h§u. L xßa quy ð¸nh, h hoàng ðª lên ngôi lúc còn nhö tu±i thì thái h§u ðßþc quy«n buông mành giæa tri«u ðình ð¬ ng°i · phía sau mành mà nghe qu¥n th¥n tâu bày chính sñ, ¤y g÷i là thùy liêm. Chï thái h§u m¾i ðßþc quy«n buông mành nhßng Dß½ng thái h§u lÕi không phäi là m© ðë cüa Lý Nhân Tông, ði«u ðó khiªn Linh Nhân thái phi cåm tÑc. Nåm Quý SØu (1073), mµt vø tàn sát bi thäm ðã din ra mà nÕn nhân chính là Dß½ng thái h§u cùng 76 th¸ næ (cûng có sách nói chï có 72 th¸ næ mà thôi). Sách ÐÕi Vi®t SØ Ký Toàn Thß (bän kÖ, quy¬n 3, t¶ 7-a) chép r¢ng:
"Linh Nhân có tính hay ghen, cho mình là m© ðë mà không ðßþc dñ chính sñ, m¾i kêu v¾i Vua r¢ng: M© già khó nh÷c m¾i có ngày nay, mà bây gi¶ phú quý thì ng߶i khác hß·ng, v§y con ð¬ m© già vào ðâu ?. Vua bèn sai giam Dß½ng thái h§u và 76 ng߶i th¸ næ vào cung Thßþng Dß½ng r°i bÑc phäi chªt, cho chôn theo lång cüa Thánh Tông".
SØ th¥n Ngô Sî Liên nói: Nhân Tông là ng߶i nhân hiªu, Linh Nhân là ng߶i sùng Ph§t, sao lÕi ðªn n²i giªt Thái h§u, hãm hÕi ng߶i vô tµi ðªn mÑc tàn nhçn nhß thª ? „y vì ghen là tính th߶ng có cüa ðàn bà, hu¯ng chi lÕi là m© ðë mà không ðßþc dñ chính sñ. Linh nhân dçu là ng߶i hi«n cûng không th¬ nhçn nÕi ðßþc, cho nên phäi kêu v¾i Vua. B¤y gi¶, Vua còn trë th½, chï biªt chi«u lòng m© là thích mà không biªt l²i to...
L–I BÀN - Dß½ng thái h§u buông mành ði«u khi¬n chính sñ, ¤y là b·i quy ð¸nh cüa ði¬n l xßa, âu cûng là b±n ph§n phäi làm v§y. Linh Nhân thái phi bu°n vì sñ ð¶i b¤t nhß ý, t× ðó ðâm ra ghen tÑc, ¤y cûng là sñ th߶ng cüa ng߶i lòng dÕ h©p hòi, ðàn ông ðàn bà gì cûng thª mà thôi. Mµt ð¶i Linh Nhân có biªt bao c¯ng hiªn, sØ sách ghi ð¥y ðü, nhßng mµt l¥n Linh Nhân tàn sát h½n bäy chøc ng߶i, sØ sách cûng không quên. B·i vi®c tàn sát này mà nhân tâm ly tán, kë thù lþi døng, thØ höi lúc ðó nªu không có Lý Th߶ng Ki®t thì v§n m®nh nß¾c nhà s¨ ra sao ?